Teknolojinin gelişmesi ve internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, siber zorbalık günümüzde en önemli sosyal sorunlardan biri haline geldi.
Özellikle çocuklar ve ergenler, bu tür zorbalığa karşı daha savunmasızdır ve siber zorbalığın olumsuz etkileri ruh sağlıkları üzerinde kalıcı yaralar açabilir. Bu nedenle, ailelerin siber zorbalık konusunda bilgi sahibi olması ve çocuklarını korumak için gerekli adımları atması büyük önem taşımakta.
İşte tüm detaylar…
Siber Zorbalık Nedir?
Siber zorbalık, elektronik ortamlar aracılığıyla bir kişiye veya gruba kasıtlı olarak tekrarlanan zarar verme davranışıdır. Bu davranışlar, hakaret, tehdit, alay etme, utandırıcı fotoğraf veya video paylaşımı, kimlik hırsızlığı ve siber taciz gibi çeşitli şekillerde olabilir.
Siber Zorbalığın Etkileri:
Siber zorbalığa maruz kalan çocuklar ve ergenler, birçok olumsuz psikolojik ve sosyal sorundan muzdarip olabilir. Bu sorunlar arasında depresyon, anksiyete, düşük özgüven, öfke, intihar düşünceleri, sosyal izolasyon ve akademik başarısızlık yer alır.
Uzman Görüşleri:
Siber zorbalık konusunda birçok uzman, ailelerin bu konuda bilinçlendirilmesi ve çocuklarıyla açık bir iletişim kurulmasının önemini vurgulamakta.
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan bir broşürde, siber zorbalığın, birey veya gruplar tarafından diğer bireylere veya gruplara, bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla tehdit edici, korkutucu, onur kırıcı mesajlar ve/veya görüntülerin kasıtlı ve düzenli bir şekilde gönderilmesi olarak tanımlandığı belirtilmekte.
Ailelerin çocuklarını siber zorbalıktan korumak ve/veya çocuklarının siber zorba olmamalarını sağlamak için bilgi sahibi olmaları, çocuklarıyla konuşmaları ve sınırlar koymaları gerektiği vurgulanmakta.
Uzman Klinik Psikolog Ezgi Halıcıoğlu ve Uzman Klinik Psikolog Deniz Bozunoğulları, siber zorbalığın çocuklar ve gençler üzerindeki psikolojik etkilerinin ciddi olduğunu ve bu durumun suçluluk, utanç, üzüntü, öfke ve değersizlik gibi kötü duygulara sebep olabileceğini ifade etmekte.
Ailelerin çocuklarının çevrimiçi etkileşimlerini anlamaları ve onlara rehberlik etmeleri gerektiği, siber zorbalığa maruz kaldıklarında nasıl tepki vermeleri gerektiği konusunda bilgilendirilmeleri gerektiği belirtilmekte.
Ailelere yönelik olarak hazırlanan rehberlerde, siber zorbalıkla mücadelede “Bilgi sahibi olun, İlgili olun, Ortak kullanım alanları oluşturun, Güvenlik tedbirleri alın, Bilinçli hareket edin, Çocuğunuzun ekranı siz olun” gibi öneriler sunulmakta.
Bu öneriler, ailelerin çocuklarının çevrimiçi güvenliğini sağlamak ve siber zorbalıkla etkili bir şekilde mücadele etmek için atabilecekleri adımları göstermekte.
Siber zorbalıkla mücadelede ailelerin rolü hayati önem taşımakta. Ailelerin çocuklarıyla açık iletişim kurmaları, onları bilinçlendirmeleri ve desteklemeleri, bu tür olumsuz davranışların önlenmesinde ve çocukların sağlıklı bir çevrimiçi ortamda büyümelerinde kritik bir rol oynamakta.
Siber zorbalıkla mücadelede proaktif olmak ve çocukları bu tür tehditlere karşı donatmak, onların dijital dünyada güvenli ve sağlıklı bir şekilde gezinmelerini sağlayacak.
Aşağıda, bazı uzman görüşlerine yer verildi:
Dr. Ayşe Şahin (Psikolog):
“Siber zorbalık, çocuklar üzerinde yıkıcı etkilere sahip olabilir. Ebeveynler, çocuklarının internet kullanımını takip etmeli ve onlarla siber zorbalık hakkında açık bir şekilde konuşmalıdır.”
Prof. Dr. Ümit Kiresepi (Çocuk Gelişimi Uzmanı):
“Siber zorbalığa uğrayan çocuklar, bunu saklama eğilimindedir. Ebeveynler, çocuklarının davranışlarındaki değişikliklere dikkat etmeli ve onlarla her zaman iletişime açık olmalıdır.”
Yasemin Sevinç (Sosyal Hizmet Uzmanı):
“Siber zorbalıkla mücadelede aileler yalnız değildir. Bu konuda birçok yardım hattı ve sivil toplum kuruluşu mevcuttur. Gerekirse bu kuruluşlardan destek almaktan çekinmemelidirler.”
Bilimsel Araştırmalar:
Siber zorbalığın etkileri ile ilgili birçok bilimsel araştırma yapılmıştı. Bu araştırmalardan elde edilen bulgular, siber zorbalığın çocuk ve ergenler üzerinde ciddi olumsuz etkileri olduğunu göstermekte.
Aşağıda, bazı bilimsel araştırma sonuçlarına yer verilmişti:
2022 yılında yapılan bir araştırmaya göre, siber zorbalığa maruz kalan çocukların depresyon ve anksiyete riski iki kat artmakta.
2023 yılında yapılan bir başka araştırmaya göre, siber zorbalık mağdurlarının intihar düşünceleri ve girişimleri daha yaygın.
2024 yılında yapılan bir araştırmaya göre, siber zorbalığa uğrayan çocuklar, okulda daha az başarılı olma eğiliminde.
Ailelere Öneriler:
Siber zorbalığı önlemek ve çocukları korumak için aileler birçok önlem alabilir. Aşağıda, ailelere bazı öneriler sunuldu:
Çocuklarınızla internet ve siber zorbalık hakkında konuşun.
Çocuklarınızın internet kullanımını takip edin ve sınırlar koyun.
Güçlü parolalar belirleyin ve bunları çocuklarınızla paylaşmayın.
Çocuklarınızın hangi web sitelerini ve uygulamaları kullandıklarını kontrol edin.
Çocuklarınıza siber zorbalığa maruz kalmaları halinde size veya güvendikleri bir yetişkine haber vermeleri için teşvik edin.
Siber zorbalıkla ilgili yardım hattı ve sivil toplum kuruluşlarının iletişim bilgilerini öğrenin.
Siber zorbalık, günümüzde ailelerin en önemli endişelerinden biridir. Bu konuda bilinçli olmak, çocuklarla açık bir iletişim kurmak ve gerekli önlemleri almak, siber zorbalığın önlenmesi ve çocukların korunması için büyük önem taşımakta.
